سرویس جهان مشرق - مرکز پژوهش‌های جهانی‌شدن «گلوبال ریسرچ» در گزارشی با اشاره به بحران خشکسالی در آمریکا نوشت: طی ماه‌های اخیر، وضعیت بحرانی در زنجیره تأمین مواد غذایی آمریکا رو به تشدید گذاشته و ابعاد نگران‌کننده‌ای به خود گرفته است که ممکن است فاجعه به بار بیاورد.

مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های رسانه‌های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.

انفعال دولت آمریکا در رفع بحران خشکسالی

این اندیشکده کانادایی می‌نویسد: در کنار تعطیلی و بیکاری ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، بحران قریب‌الوقوع در حوزه کشاورزی نیز ممکن است به تدابیر تورم‌زا دامن زده و با بالا رفتن نرخ بهره، موجب بروز بحران مالی شود.

عوامل فراوانی در این میان نقش ایفا می‌کنند، اما اصلی‌ترین آنها خشکسالی شدید در ایالت‌های زراعت‌پیشه داکوتای شمالی و جنوبی و منطقه جنوب غرب از جمله ایالت وابسته به کشاورزی کالیفرنیاست. واشنگتن تا به اینجای کار در راستای رفع بحران کار چندانی صورت نداده و مسئولان کمیته آب کالیفرنیا نیز با خالی کردن ذخایر آب ایالت به داخل اقیانوس به مراتب بر شدت بحران افزوده‌اند.

خشکسالی‌های پیاپی در سال‌های اخیر و احتمال بروز بحران غذایی

ایالت زراعت‌پیشه داکوتای شمالی که بخش اعظم گندم سخت قرمز بهاره مورد نیاز این کشور را تولید می‌کند، تا به اینجای کار بیشترین ضربه را متحمل شده است. در مناطق شمالی غرب میانه، ایالت‌های واقع در دشت شمالی آمریکا، و استان‌های واقع در دشت‌های کانادا، زمستانی که از پس تابستان بسیار خشک سال ۲۰۲۰ آمد، برف چندانی با خود به همراه نیاورد. نتیجه آن وقوع خشکسالی از استان منیتوبای کانادا تا ایالت‌های واقع در دشت شمالی آمریکا بوده است. چهار سال پیش نیز کشاورزان منطقه گرفتار خشکسالی شدند. خشکسالی در سال ۲۰۱۷ بطور ناگهانی و بدون هیچگونه علائم خطری منطقه را درنوردید و دشت شمالی بزرگ آمریکا شامل ایالت‌های مونتانا، داکوتای شمالی، داکوتای جنوبی، و دشت‌های کانادا در مجاورت این مناطق را ویران کرد.

بنا بر اعلام عدنان آکیوز رئیس اداره اقلیم‌شناسی ایالت، نودوسه درصد ایالت داکوتای شمالی تا روز ۲۷ مه حداقل جزو مناطق گرفتار خشکسالی شدید و ۷۷ درصد ایالت جزو مناطق گرفتار خشکسالی بسیار شدید بودند. سازمان‌های مرتبط با حوزه کشاورزی پیش‌بینی می‌کنند که اگر وضعیت بارش‌ها طی هفته‌های آینده به میزان قابل توجهی دستخوش تغییر نشود، محصول گندم که بطور گسترده در تولید ماکارونی و آرد استفاده می‌شود، گرفتار وضعیت مصیبت‌باری خواهد شد. شرایط بسیار خشک تا شمال مرز داکوتا و داخل استان منیتوبای کانادا گسترش پیدا کرده است. استان منیتوبا یکی دیگر از مراکز کشاورزی و محل کشت غلات به ویژه گندم و ذرت قلمداد می‌شود. در آنجا، فقدان بارش و دمای بالاتر از حد معمول تهدیدی برای محصولات کشاورزی به شمار می‌رود، هرچند برای کشت این محصولات هنوز زود است. داکوتای شمالی و دشت شمالی آمریکا برای تأمین آب کشاورزی مورد نیاز خود به برف و باران وابسته‌اند.

ایالت‌های واقع در جنوب غرب در احاطه خشکسالی شدید

این گزارش می‌افزاید: ایالت‌های آیووا و ایلینوی که تولیدکننده محصولات کشاورزی به شمار می‌روند، اگرچه گرفتار خشکسالی شدید نیستند، اما شرایطشان «به گونه‌ای غیرعادی خشک» است و این وضعیت در ۶۴ درصد ایالت آیووا و ۲۷ درصد ایالت ایلینوی مشاهده می‌شود. تا پایان ماه مه، وضعیت در ۵۵ درصد ایالت مینه‌سوتا «به گونه‌ای غیرعادی خشک» بود. خشکسالی بر اساس درجات مختلف سنجیده می‌شود و از درجه ۱ به معنای «به گونه‌ای غیرعادی خشک» و درجه ۳ به معنای «خشکسالی شدید» تا درجه ۴ به معنای «خشکسالی استثنایی» را شامل می‌شود.

شرایط شدیداً خشک متأسفانه به داکوتای شمالی یا دیگر ایالت‌های کشاورزی واقع در غرب میانه محدود نمی‌شود. یک منطقه دیگرِ گرفتار خشکسالی شدید از غرب تگزاس تا نیومکزیکو، کلرادو، آریزونا، نوادا، و عمق کالیفرنیا امتداد دارد. در ایالت تگزاس، ۲۰ درصد ایالت گرفتار «خشکسالی شدید» و ۱۲ درصد گرفتار «خشکسالی بسیار شدید» است. حدود ۶ درصد ایالت نیز «خشکسالی استثنایی» را تجربه می‌کند که بدترین نوع خشکسالی محسوب می‌شود. ایالت نیومکزیکو در ۹۶ درصد مناطق خود «خشکسالی شدید» را تجربه می‌کند که از میان ۴۷ درصد در معرض «خشکسالی استثنایی» هستند.

کشاورزی در ایالت کالیفرنیا اهمیت حیاتی دارد

وضعیت در کالیفرنیا به مراتب جدی‌ترین تأثیر احتمالی را بر عرضه محصولات کشاورزی در سطح کشور دارد. در آنجا، سیستم آبیاری و یک سیستم پیشرفته ذخیره آب کشاورزی، آب مورد نیاز ایالت برای آبیاری و مصارف شهری را طی دوره‌های متناوب خشکسالی تأمین می‌کنند. در اینجا یک فاجعه بزرگ‌تر در حال رخ دادن است. یک دوره خشکسالی با سیاست‌ورزی زیست‌محیطی ایالتی عملاً تبهکارانه همراه شده تا کشاورزی را در مهم‌ترین ایالت تولیدکننده محصولات کشاورزی نابود سازد. این بخشی از یک رسالت «سبز» افراطی تحت حمایت گاوین نیوسام فرماندار ایالت و دموکرات‌های همفکر او به منظور برچیدن بساط کشاورزی سنتی است. دیوانگی به نظر می‌رسد.

اندک افرادی در خارج از ایالت کالیفرنیا می‌دانند که ایالتی که به خاطر دره سیلیکون و سواحل زیبایش معروف است، یک منبع مهم محصولات کشاورزی محسوب می‌شود. بخش کشاورزی ایالت کالیفرنیا از بیشترین اهمیت در آمریکا برخوردار است. این ایالت بیش از ۷۷ محصول مختلف از جمله لبنیات و تعدادی از انواع سبزیجات و میوه‌های «خاص» را تولید می‌کند و از این حیث در سطح کشور پیشگام است. این ایالت تنها تولیدکننده محصولاتی نظیر بادام، کنگر فرنگی، خرمالو، کشمش، و گردو است. کالیفرنیا یک سوم سبزیجات و دو سوم میوه‌جات مختلف و میوه‌های مغزدار کشور را تولید می‌کند. این ایالت ۷۷۵۰۰ مزرعه را در خود جای داده و از حیث درآمد کشاورزی از همه ایالت‌های دیگر جلوتر است. کالیفرنیا همچنین پس از تگزاس دومین پرورش‌دهنده بزرگ دام در آمریکاست و محصولات لبنی بخش اعظم سبدهای خرید را در این ایالت تشکیل می‌دهند. در مجموع، ۴۳ میلیون جریب از ۱۰۰ میلیون جریب زمین در سطح ایالت به کشاورزی اختصاص یافته است. مخلص کلام، آنچه در این ایالت اتفاق می‌افتاد در زنجیره تأمین مواد غذایی کشور اهمیت حیاتی دارد.

بحران کالیفرنیا ساخته دست بشر است: آب‌ها کجا رفته‌اند؟

گلوبال ریسرچ در بخش دیگری از گزارش خود مدعی شد: بحران آب در ایالت کالیفرنیا جدی‌ترین پیامدها را در زنجیره تأمین مواد غذایی به همراه دارد، آنهم در شرایطی که آمریکا به خاطر تعطیلی‌های احمقانه ناشی از کرونا و هک بسیار مشکوک زیرساخت‌های مهم با وقفه‌های عمده در زنجیره تأمین غذایی مواجه است. روز ۳۱ ماه مه، زیرساخت‌های بزرگ‌ترین شرکت فرآوری گوشت دنیا موسوم به جی‌بی‌اس اس‌ای (JBS SA) هک شدند و همه کارخانه‌های تولید گوشت گاو آن در آمریکا که تقریباً یک چهارم کل گوشت گاو مصرفی در این کشور را تأمین می‌کنند، به تعطیلی کشیده شدند.

لابی «سبز» بدون ارائه هرگونه شواهد و مدارک واقعی ادعا می‌کند که گرمایش جهانی، یعنی افزایش تولید گاز دی‌اکسید کربن به دست انسان، موجب بروز خشکسالی می‌شود. اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA) این موضوع را بررسی کرد و هیچ شاهد و مدرکی دال بر این موضوع پیدا نکرد. اما رسانه‌ها در راستای پیشبرد «معامله جدید سبز» این روایت را تکرار می‌کنند و اظهارنظرهای مرعوب‌کننده را بازتاب می‌دهند، از جمله این ادعا که خشکسالی پیش رو «با بدترین خشکسالی‌های کلان از سال ۸۰۰ میلادی تاکنون قابل قیاس است.»

چرا نهادهای ایالتی مسئول امور آب عامدانه منابع آبی را به اقیانوس آرام ریخته‌اند؟

پس از سال ۲۰۱۱، ایالت کالیفرنیا به مدت هفت سال در معرض خشکسالی شدید قرار گرفت. خشکسالی در سال ۲۰۱۹ پایان یافت و مخازن سیستم ذخیره‌سازی آب کالیفرنیا به دلیل بارش‌های زیاد ظرفیتشان تکمیل شد. طبق گفته کارشناسان آب ایالت، این مخازن حاوی آب کافی برای مواجهه با یک دوره خشکسالی حداقل پنج ساله بودند. با وجود این، اکنون پس از دو سال، نیوسام فرماندار ایالت وقوع خشکسالی جدید را اعلام کرده و در خصوص لزوم اتخاذ تدابیر اضطراری هشدار داده است. آنچه اداره فرمانداری نمی‌گوید این است که کمیته آب ایالت و دیگر نهادهای ایالتی مسئول امور آب عامدانه منابع آبی را به اقیانوس آرام ریخته‌اند. چرا؟ آنها می‌گویند هدفشان نجات دو گونه ماهی در معرض خطر بوده که نژادشان تقریباً رو به انقراض است ــ یکی از آنها نوع نادری از ماهی آزاد و دیگری از نوع سیمین‌ماهی دلتا است که یک ماهی کوچک محسوب می‌شود و نسلش تقریباً منقرض گردیده است.

در ماه ژوئیه ۲۰۱۹، سد شاستا که بزرگ‌ترین مخزن آب ایالت و بخش اصلی پروژه عظیم دره مرکزی قلمداد می‌شود، ۹۸ درصد ظرفیتش تکمیل بود. درست دو سال بعد، یعنی در ماه ۲۰۲۱، دریاچه سد شاستا صرفاً ۴۲ درصد ظرفیتش تکمیل بود و حدوداً ۶۰ درصد ذخایر آن کاهش یافته بود. به همین نحو، سد اورویل به‌عنوان دومین سد بزرگ ایالت در ماه ژوئیه ۲۰۱۹ حدود ۹۸ درصد ظرفیتش تکمیل بود، اما این رقم در ماه مه ۲۰۲۱ به ۳۷ درصد افت پیدا کرده بود. دیگر مخازن کوچک‌تر نیز شاهد افت مشابهی بودند. این همه آب کجا رفته است؟

مصرف یکسال آب ۱ میلیون نفر به دریا رفته است!

به گفته کریستی دینر کشاورز و کارشناس آب از کالیفرنیا، ظاهراً در راستای «نجات» این گونه‌های ماهی، طی ۱۴ روز در ماه مه «۹۰ درصد جریان آب ورودی دلتا (منطقه خلیج) به دریا رفته است. این مقدار برابر با یکسال مصرف آب ۱ میلیون نفر است.» دینر طی سال‌های اخیر بارها هشدار داده که آب را بی‌دلیل به دریا می‌ریزند، آنهم در شرایطی که ایالت یک سال خشک نرمال را سپری می‌کند. او این پرسش را مطرح کرده که «آیا در شروع دومین سال خشک باید با کمبود آب مواجه شویم؟ خیر. ذخایر آب ما به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به مدت پنج سال آب همه مصرف‌کنندگان را تأمین می‌کنند و این ذخایر در ماه ژوئیه ۲۰۱۹ کاملاً پر بودند.»

در سال ۲۰۰۸، به درخواست گروه‌های حامی محیط‌زیست نظیر شورای دفاع از منابع طبیعی (NRDC)، یک قاضی در ایالت کالیفرنیا دستور داد که ۵۰ درصد ذخایر آب پروژه آبی دره مرکزی به منظور «نجات» یک گونه ماهی آزاد در معرض خطر به سمت اقیانوس آرام رها شود، حتی با اینکه سازمان مردم‌نهاد مزبور اذعان کرده بود که حداکثر ۱۰۰۰ قطعه ماهی آزاد به‌واسطه این اقدام حداکثری نجات پیدا خواهند کرد. طی سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵، بطور میانگین حدود ۴۹ درصد منابع آبی مدیریت‌شده کالیفرنیا به آنچه «محیط‌زیست» خوانده می‌شد، اختصاص یافت و از جمله در نهرها و رودخانه‌ها و دهانه رودها و دلتای منطقه خلیج رها شدند. تنها ۲۸ درصد منابع آبی مستقیماً به منظور تأمین آب کشاورزی اختصاص یافت.

فلیسیا مارکوس رئیس کمیته کنترل منابع آبی ایالت کالیفرنیا که از سال ۲۰۱۸ به بعد بر سیاست‌های آبی بحث‌برانگیز نظارت داشت، ژانویه سال جاری در پایان دوره کاری‌اش این کمیته را ترک کرد و وکیل شورای دفاع از منابع طبیعی شد که یکی از قدرتمندترین سازمان‌های مردم‌نهاد «سبز» به شمار می‌رود و ظاهراً ۴۰۰ میلیون دلار منابع مالی به منظور به راه انداختن نبردهای حقوقی در دفاع از «گونه‌های در معرض خطر» نظیر ماهی آزاد و سیمین‌ماهی دلتا در اختیار دارد.

اقدامات مشکوک فرماندار و برخی نهادها در بروز خشکسالی

مارکوس که در سال ۲۰۱۸ توسط جری براون فرماندار «سبز» ایالت به‌عنوان رئیس کمیته آب ایالت منصوب شده بود، مستقیماً مسئول خالی کردن ذخایر آبی به داخل اقیانوس پس از پر شدن کامل آنها در سال ۲۰۱۹ است و در این خصوص ادعای محافظت از گونه‌های در معرض خطر را مطرح کرد. در ماه مارس ۲۰۲۱، در شرایطی که مارکوس وکیل شورای دفاع از منابع طبیعی بود، این شورا از کمیته کنترل منابع آبی ایالت که ریاستش تا همان اواخر بر عهده مارکوس بود خواست تا در راستای رفع تهدیدی که از جانب پروژه دره مرکزی متوجه ماهی‌های آزاد در آبخیز رودخانه ساکرامنتو می‌شود، دست به «اقدام فوری» بزند. چنین درخواستی آنهم در شرایطی که ایالت با وضعیت اضطراری در خصوص وقوع خشکسالی جدید مواجه است؟

در سال ۲۰۲۰، فرماندار گاوین نیوسام از دست‌پرورده‌های جری براون مصوبه مجلس سنا با عنوان «قانون حمایت از محیط‌زیست، سلامت عمومی، و کارگران کالیفرنیا» را امضا کرد که به موجب آن، میلیاردها گالن آب ظاهراً به منظور نجات ماهی‌های بیشتر به سمت اقیانوس آرام رها می‌شد. چنین چیزی یک اقدام پوششی به منظور ایجاد بحران آبی کنونی و مشخصاً حمله به بخش کشاورزی بود، هرچند چنین چیزی شاید باورکردنی به نظر نرسد.

حمله به بخش کشاورزی

گلوبال ریسرچ با اشاره به اقدامات سؤال‌برانگیز فرماندارهای کالیفرنیا ادعا کرد: رسالت واقعی نیوسام و براون فرمانداران کنونی و قبلی ایالت کالیفرنیا این بوده که بخش کشاورزی بسیار پرمحصول کالیفرنیا را به شدت تضعیف کنند. نیوسام فرماندار کنونی حالا یک لایحه ۵.۱ میلیارد دلاری مقابله با خشکسالی را ارائه کرده که تحسین‌برانگیز به نظر می‌رسد. علیرغم عنوان این لایحه، هیچ پولی صرف بهبود دسترسی شهرها و مزارع به ذخایرآب ایالتی نخواهد شد. از مجموع منابع اختصاص یافته، ۵۰۰ میلیون دلار صرف ارائه مشوق به کشاورزان به منظور «تغییر کاربری» زمین‌هایشان خواهد شد، یعنی اینکه از کشاورزی دست بکشند. پیشنهادات شامل تبدیل زمین‌ها به زیستگاه حیات وحش، اماکن تفریحی، یا نصب پنل‌های خورشیدی می‌شوند! مبلغ ۲۳۰ میلیون دلار نیز صرف ایجاد «کریدورهای حیات وحش و پروژه‌های عبور ماهی‌ها به منظور بهبود قابلیت مهاجرت ایمن حیات وحش» خواهد شد. «پروژه‌های عبور ماهی» یک عبارت زیرکانه به منظور برچیدن سدهاست که این امر موجب نابودی کارآمدترین شبکه ذخایر آبی در سطح آمریکا می‌شود.

تلاش برای دست کشیدن کشاورزان از زراعت

در قالب لایحه نیوسام، ۳۰۰ میلیون دلار نیز صرف اجرای قانون مدیریت پایدار آب‌های زیرزمینی خواهد شد، قانونی که جری براون در سال ۲۰۱۴ در بحبوحه خشکسالی شدید پیشین به منظور منع کشاورزان از تأمین آب از طریق حفر چاه تصویب نمود. اجرای قانون مزبور عملاً کشاورزان بیشتری را از پیشه کشاورزی دور می‌سازد. مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار دیگر نیز صرف «احیای زیستگاه‌ها» خواهد شد که این امر شامل حمایت از تالاب‌ها، دشت‌های سیلابی، و پروژه‌های کاهش مخاطرات ناشی از سیل می‌شود ــ یک بسته مقابله با خشکسالی که در آن منابعی جهت مواجهه با سیلاب اختصاص یافته است؟ هدف در واقع ایجاد دشت‌های سیلابی است تا آب پس از انهدام سدها روانه آنجا شود. بخش اعظم بودجه ۵۰۰ میلیارد دلاری قرار است صرف جبران قبض‌های آب بالایی شود که مشترکان آب طی دوره خشکسالی قبلی بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ پرداخت کردند. این اقدام بی‌شک به این امید صورت گرفته که رأی‌دهندگان در انتخابات احتمالی در ماه نوامبر نگاه مثبتی به نیوسام داشته باشند.

آیا خشکسالی با طرح «نوآغاز بزرگ داووس» ارتباط دارد؟

گلوبال ریسرچ در پایان گزارش خود تصریح کرد: برچیدن سازمان‌یافته یکی از پربازده‌ترین مناطق کشاورزی در دنیا با استفاده از شعار اغواکننده «حفاظت از محیط‌زیست» با رسالت بزرگ‌تر موسوم به «نوآغاز بزرگ داووس» و طرح‌های آن به منظور تبدیل کشاورزی دنیا به آنچه در سند ۲۰۳۰ سازمان ملل کشاورزی «پایدار» خوانده شده ــ یعنی توقف تولید پروتئین حیوانی ــ همخوانی دارد. استدلال «سبزها» این است که گاوها منشأ اصلی تولید گاز متان هستند. هیچکس بطور جدی ثابت نکرده که این امر به چه نحو بر آب‌وهوای دنیا تأثیر می‌گذارد. در عوض باید گوشت مصنوعی تولید آزمایشگاه نظیر «برگرهای خیالی بیل گیتس و گوگل» که دستکاری ژنتیکی شده‌اند یا حتی کِرم‌ها را بخوریم. آری. آژانس ایمنی غذای اتحادیه اروپا (EFSA) در ماه ژانویه شپشک آرد یا لارو سوسک‌ها را به‌عنوان اولین «غذای نوین» جهت فروش در اتحادیه اروپا تائید نمود.